Wideodermoskopia – weź swoje znamiona pod lupę

Pieprzyki są urocze, ale co jakiś czas warto sprawdzać je pod kątem zmian nowotworowych. Nie muszą one być złośliwe, ale, szczególnie, jeśli masz ich sporo, dmuchaj na zimne. Badanie znamion dermatoskopem pozwoli na wstępną ocenę zmian skórnych. Co kryje się pod pieprzykami, kiedy i dlaczego lepiej je sprawdzać? Dowiedz się więcej

Znamiona barwnikowe, które znasz jako pieprzyki, to skupiska melanocytów. Melanocyty to zaś komórki skóry produkujące barwnik. Znamiona mogą mieć różne kształty i strukturę: płaską, wypukłą lub brodawkowatą. Mogą one być wrodzone lub pojawiać się w późniejszym etapie życia. Te drugie przeważnie pojawiają się w okresie dojrzewania lub u młodych dorosłych, zwłaszcza po intensywnym opalaniu. Najbardziej podejrzane są te, które pojawiają się po 40-50. roku życia.

Nie każda zmiana wielkości lub morfologii znamienia jest niepokojąca. Mogą one zmieniać swój wygląd i rozmiar wraz z wiekiem lub pod wpływem promieniowania UV. Znamiona zmieniają się czasem również pod wpływem urazu.

Kiedy pieprzyki zmieniają się w czerniaka

Jeśli masz sporo pieprzyków, pewnie baczniej je obserwujesz i wiesz co nieco o czerniaku. Czerniak należy do zmian nowotworowych złośliwych.

Co ciekawe, może się on rozwinąć również u osoby, która nie posiada znamion. W ostatnich latach częstość występowania czerniaka gwałtownie wzrosła i dotyczy coraz młodszych osób. Czerniak pojawia się na powierzchni skóry uszkodzonej słońcem, poddawanej długotrwałemu działaniu szkodliwych, kancerogennych promieni UV.

Znamiona – dmuchaj na zimne

Mamy dwie informacje: pozytywną i nieco gorszą. Dobra wiadomość jest taka, że odpowiednio wczesna diagnoza czerniaka umożliwia całkowite wyleczenie u ok. 90% osób. Dlatego tak ważne jest, by samodzielnie obserwować ciało.

Czerniak może też jednak posiadać drugą, bardziej mroczną stronę, jeśli znamię jest wykryte w późniejszym stadium. Dlatego tak ważne jest, by wychwycić ewentualną podejrzaną zmianę skórną we wczesnym stadium, kiedy rokowania są najbardziej pomyślne. Tak zwany cienki czerniak (< 1 mm grubości) da się wyleczyć, wycinając zmianę z odpowiednim marginesem.

Brązowa plama na Twoim ciele może być nie tylko znamieniem czy czerniakiem. W diagnostyce trzeba uwzględnić również inne wykwity znane dermatologom. Diagnoza nie oznacza wyroku.

Badanie znamion: zastosuj… alfabet

Posiadasz sporo pieprzyków? Sprawdzaj regularnie za pomocą samobadania, czy są one niegroźne. Stosuj do tego dermatologiczne ABECADŁO. Ma ono tylko 5 liter, ale pod każdą kryje się ważna wskazówka ku temu, by umówić wizytę w gabinecie.

Wskazaniem do wizyty kontrolnej u lekarza jest nie tylko zmiana wyglądu pieprzyka, ale też jego umiejscowienie (jeśli znamię jest ulokowane w miejscach styku z bielizną czy odzieżą).

A
ASYMETRIA
np. znamię “rozlane” widocznie w jedną stronę
B
BRZEGI
brzegi o poszarpanej, zgrubiałej, nierównomiernej powierzchni
C
CZERWONY / CZARNY
czerwony lub czarny oraz niejednolity odcień
D
DUŻY
duży rozmiar – znamię o wielkości powyżej 0,5 cm
E
EWOLUCJA
czyli postępujące zmiany zachodzące w znamieniu

Wideodermoskopia – co to takiego i dlaczego warto?

Dermatoskop jest urządzeniem do badania znamion, które pozwala na wstępną ocenę, czy pieprzyki, brodawki i przebarwienia na skórze są niegroźne, czy też są powody do obaw. Gabinet la estetica przy sprawdzaniu znamion korzysta z wideodermoskopu (FotoFindera).

Ma on jeden bardzo duży atut: tworzy historię zmian Twojego znamienia. Dzięki niemu można sprawdzać, jak zachowują się one przez całe lata. Innowacyjny program komputerowy Fotofinder Moleanalyzer Pro działa w oparciu o kryteria ABCDE. Analizuje i zapamiętuje on znamiona na zdjęciach z kamery. Alarmuje on też, jeśli podczas kolejnego badania zmiany zmieniają swój charakter bądź pojawiają się nowe i potencjalnie niebezpieczne. Umożliwia to zaawansowaną prewencję raka skóry w każdym wieku.

Wideodermoskopia odróżnia zmiany barwnikowych od niebarwnikowych, a także zapewnia cyfrową dokumentację i archiwizację pieprzyków i innych zmian. Daje to szansę na porównanie ich przy kolejnych wizytach. Co najważniejsze, pomaga ona obiektywnie ocenić lekarzowi zmiany, analizując je w dłuższym odcinku czasu oraz zestawiając je z bogatą bazą danych. System oferuje także konsultacje eksperckie w razie jakichkolwiek wątpliwości badającego zmiany lekarza. Urządzenie to w pełni wspiera i uzupełnia jego pracę, pozwalając ograniczyć do minimum ryzyko błędu diagnozy. Znacznie przyspiesza to też proces decyzji o usuwaniu pieprzyków.

lek. med. Agnieszka Lemiec

Okiem lekarza

Kiedy warto poddać się wideodermoskopii?

Jeśli na Twojej skórze pojawiła się nowa, asymetryczna zmiana lub stary pieprzyk zmienia kształt, swędzi, krwawi i boli, sprawdź go za pomocą wideodermoskopu. Innym wskazaniem do wizyty jest też duża liczba znamion i przebarwień na skórze. Pomyśl o niej również, jeżeli w Twojej rodzinie ktoś chorował na czerniaka. A może lubisz się opalać albo uprawiasz sporty pod gołym niebem? Dbaj o siebie, systematycznie kontrolując znamiona.

Wybierz się na badanie również, jeśli obawiasz się raka skóry, albo po prostu dbasz o swoje zdrowie i zauważasz skłonność do tworzenia się pieprzyków. Badanie jest niezwykle pomocne przy wykrywaniu nie tylko czerniaka, ale także innych nowotworów skóry, takich jak np. rak podstawnokomórkowy i kolczystokomórkowy. Przychodzi także z pomocą rozpoznawaniu wielu innych nienowotworowych chorób skóry.

Na czym polega badanie?

Wizytę rozpoczniesz od rozmowy z lekarzem, z którym omówisz swoje wątpliwości i obawy odnośnie znamion. Następnie lekarz wykona serię zdjęć Twoich pieprzyków i brodawek, równocześnie dokonując ich oceny wideodermoskopem zintegrowanym z komputerem.

Każde kolejne badanie polega na ponownym sfotografowaniu i analizie zmian skórnych, a wyniki nowej sesji program porówna z tymi przechowywanymi już w pamięci.

Jeśli którekolwiek ze znamion zmieni od czasu poprzedniego badania swój charakter, kształt, brzeg czy unaczynienie, wówczas pojawi się na monitorze pomarańczowy wskaźnik, alarmujący lekarza. Jeśli danej zmiany nie ma w archiwum, program wyświetli czerwony alert. Dzięki temu mamy potrójną kontrolę: dermoskopu, lekarza i dysponującego absolutną pamięcią programu, który szybko i dokładnie analizuje informacje.

Wideodermoskopia to bezbolesne i bezpieczne badanie. Zdjęcia podejrzanych znamion są analizowane przez program, ale lekarz może je powiększyć i obejrzeć w odpowiednich filtrach, umożliwiających lepszą ocenę unaczynienia i kształtu zmiany.

Usuwanie pieprzyków i znamion – tylko w całości

O tym, które znamię jest podejrzane, może zdecydować tylko lekarz.

Przy podejrzeniu czerniaka nie są pobierane żadne próbki do badania histopatologicznego. Usuwanie pieprzyków i znamion w takim przypadku odbywa się w całości,a technika wycięcia jest zgodna z zasadami usuwania zmian onkologicznie “podejrzanych”. Po wycięciu chirurgicznym zmiana jest wysyłana do badania histopatologicznego, które wyklucza lub potwierdza jej charakter.

Jeśli zauważasz, że Twój pieprzyk “rozlewa się”, traci kontur lub skóra zmienia fakturę, to dobry moment na badanie. Samodzielna, bieżąca obserwacja i konsultacja zmian pigmentacyjnych to klucz do odpowiedniej profilaktyki.